Gotowość szkolna dzieci, nazywana również dojrzałością do podjęcia nauki szkolnej, to emocjonalna, społeczna, intelektualna i fizyczna zdolność do podjęcia nauki w szkole. Dziecko, zaczynając edukację, musi stawić czoła nowym wymaganiom i oczekiwaniom.

Na gotowość szkolną dzieci składają się osiągnięcia rozwojowe, rozpatrywane w strefie: fizycznej, umysłowej i emocjonalno-społecznej.

  1. Dojrzałość fizyczna to ogólna sprawność ruchowa czy manualna, koordynacja ruchowa czy koordynacja ruchowo-wzrokowa. Dziecko powinno wykazywać takie umiejętności jak utrzymanie równowagi stojąc na jednej nodze, bieganie, skakanie. Ważne jest, aby wykazywało też pewną odporność na zmęczenie. Tu także zawiera się także tzw. mała motoryka, czyli precyzyjne ruchy rąk – dziecko potrafi posługiwać się nożyczkami, drobnymi elementami, to także samodzielność w ubieraniu się, czy spakowaniu plecaka.
  2. Dojrzałość umysłowa przejawia się w takich aspektach jak zainteresowaniem czytaniem, pisaniem, liczeniem, a także tym, że dziecko jest w stanie skupić się na tej samej czynności. Jest ciekawe, pyta o przyczyny obserwowanych zjawisk. Jego mowa jest poprawna, nie pojawiają się problemy ze zrozumieniem przekazywanych poleceń. Ma także odpowiednio rozwiniętą pamięć oraz percepcję wzrokową (wyszukiwanie szczegółów na obrazku) i słuchową (np. rozpoznaje dźwięki, wyodrębnia głoski).
  3. Dojrzałość emocjonalno-społeczna oznacza, że dziecko nawiązuje kontakty z innymi, potrafi funkcjonować i współpracować w grupie, przestrzega zasad i reguł. Rozumie też proste sytuacje społeczne i wie, co jest dobre, a co złe. Dziecko nie okazuje nadmiernego lęku, nie złości się często, nie unika samodzielnych zadań, nie obraża się, gdy coś się nie udaje – próbuje jeszcze raz. Posiadło adekwatną do wieku umiejętność panowania nad emocjami i kontrolowania ich.

Gotowość szkolna pomaga stwierdzić, czy dziecko jest gotowe do pójścia do szkoły, czy też nie. Głównym narzędziem badawczym jest obserwacja zachowania dziecka przez nauczyciela zerówki lub przedszkola. Zdolność dziecka do podjęcia nauki szkolnej jest oceniana przez wykonanie specjalnych testów.

Poniżej przykłady ćwiczeń wspierających rozwój dojrzałości szkolnej, oraz praktyczny test badający przygotowanie dziecka do szkoły.